مرچندایزینگ یا بازارسازی فرهنگی در معنای سنتی، به معنای مجموعه فعالیت هایی است که صاحبان کسب وکارها و یا خرده فروش ها در نقطۀ فروش انجام می دهند تا محصولات خود را عرضه کرده و به فروش برسانند.
بازارسازی فرهنگی عبارت است از اسباب‌بازی ها، لباس ها و سایر محصولاتی که به یک فیلم، تیم ورزشی و یا خوانندۀ مشهور مرتبط باشند.
سازمان جهانی دارایی های فکری ، موجودیت مورد استفاده در محصولات بازارسازی فرهنگی را تحت عنوان شخصیت معرفی نموده و این فرایند را مرچندایزینگ کاراکتر نام نهاده است، بر اساس تعریف این سازمان، شخصیت به دو دستۀ کلی «خیالی» و «واقعی» تقسیم شده است.
شخصیت‌های خیالی: به صورت های انسانی (مثل بن‌تن و تارزان و باربی ) و غیر‌انسانی (مثل باب اسفنجی و شرک ) طراحی می شوند. شخصیت‌های واقعی: شخصیت های مشهور، مثل هنرمندان و ورزشکاران و به‌طور‌کلی، سلبریتی‌ها تشکیل می دهند .
برخی از نمونه های بازارسازی فرهنگی شخصیت‌ها عبارتند از:
یک عروسک، که نمونۀ ملموس بازتولید شده از شخصیت های «السا» و «آنا» از انیمیشن «یخ‌زده » هستند؛
یک تیشرت که حامل تصویری از «نشان بتمن» باشد؛
کفش های تنیس که روی آن نام «آندره آغاسی» حک شده باشد؛
یک کمپین تبلیغاتی برای «کوکاکولا لایت » که در آن، یک ستارۀ موسیقی پاپ در حال نوشیدن این محصول نشان داده می شود.
همان‌گونه که از این مثال های محدود بر می آید، بازارسازی فرهنگی حائز دو وجه متمایز است: وجه شخصیت و وجه محصول. انواع مختلف شخصیت از حوزه های مختلف هنری، ورزشی و… که به هر نحوی به شهرت قابل توجهی دست‌یافته و به یک دارایی فکری ارزشمند تبدیل شده باشد، قابلیت مرچندازینگ را دارد. هر محصولی که به هر صورتی توسط مخاطبان قابل مصرف باشد، از اسباب بازی و پوشاک گرفته تا غذا و نوشیدنی، قابلیت بهره برداری از شهرت و مقبولیت عام دارایی های فکری را دارا می باشد.
در ادامه اینفو گرافی فیلم های سینمایی را که بیشترین درآمد را از فروش حق امتیاز شخصیت هایشان طی سالیان اخیر داشته اند را آورده ایم(ارقام مربوط به آمریکای شمالی و کانادا میباشد).
